Στην απόρριψη της πρότασης του υπουργού Υγείας, Βασίλη Κικίλια για ανακατανομή του clawback, προχώρησε σύσσωμος ο κλάδος του φαρμάκου. Παράλληλα, τονίζει ότι το πρόβλημα έγκειται στο υπέρογκο ύψος των αυτόματων επιστροφών και όχι στην κατανομή τους.
Η πρόταση του υπουργείου Υγείας για τον νέο τρόπο κατανομής του clawback σε ποσοστό 75%-25% (αντί για 90%-10%), όπου από την ανάπτυξη του 25% εξαιρεί όλα τα γενόσημα και τα εκτός πατέντας φάρμακα, απορρίφθηκε με συντριπτική πλειοψηφία, σε Έκτακτη Γενική Συνέλευση που συγκάλεσε ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ), τη Δευτέρα.
Παράλληλα, εγκρίθηκε η θέση του Συνδέσμου, ο οποίος δεν συμφωνεί με τη λογική εξαιρέσεων κατηγοριών προϊόντων και απορρίπτει την πρόταση του Υπουργείου επί της Αρχής, καθώς όπως τονίζει το κύριο πρόβλημα σχετικά με το clawback δεν αφορά στην κατανομή αυτού, αλλά στο υπέρογκο ύψος του. Τέλος, προκρίθηκε η πρόταση του ΣΦΕΕ για άμεση επιβολή μέτρων το 2020 και σύναψη μνημονίου συνεργασίας με την Πολιτεία για τα έτη 2021-2023.
Η σημερινή κατάσταση
Η πορεία του clawback του ΕΟΠΥΥ για το έτος 2019 είναι ανεξέλεγκτη και έξω από κάθε Ελληνικό και Ευρωπαϊκό προηγούμενο, αυξημένη περισσότερο από 40% σε σχέση με πέρυσι.
Η αύξηση αυτή, σύμφωνα με το ΣΦΕΕ, οφείλεται:
α) Σε ρυθμίσεις που:
- ενθαρρύνουν την αδικαιολόγητη συνταγογράφηση, (π.χ. συνταγογράφηση ανασφαλίστων και από ιδιώτες γιατρούς)
- παρέχουν ελαφρύνσεις σε κοινωνικές ομάδες, στο πλαίσιο άσκησης κοινωνικής πολιτικής, χωρίς παράλληλη πρόβλεψη για αύξηση της δαπάνης (π.χ. ανεξέλεγκτη χορήγηση ΑΜΚΑ, μειωμένη ή καθόλου συμμετοχή σε ομάδες ασφαλισμένων) και
- προκαλούν δαπάνη λόγω στρεβλώσεων στην πολιτική αποζημίωσης (π.χ. εξίσωση ασφαλιστικής τιμής γενοσήμων με τη λιανική τους, μείωση συμμετοχής ασθενών σε φάρμακα που ολοκληρώνουν διαπραγμάτευση).
β) Στην έλλειψη αποτελεσματικών μηχανισμών συγκράτησης και ελέγχου της συνταγογράφησης.
γ) Στη σημαντική αδράνεια στη διαδικασία διαπραγμάτευσης.
δ) Στη σημαντική αύξηση (+25%) της δαπάνης των εμβολίων, λόγω εκτενέστατης καμπάνιας εμβολιασμού του πληθυσμού που υλοποιείται κυρίως από το κράτος.
“Αποτέλεσμα της ανωτέρω κατάστασης, σε συνδυασμό με τη χρόνια ελλιπή χρηματοδότηση, είναι μια άνευ προηγουμένου επιβάρυνση του φαρμακευτικού κλάδου με εξοντωτικές επιστροφές που θίγουν τη βιωσιμότητα εταιρειών και τη διαθεσιμότητα, πρωτίστως, των φθηνότερων φαρμάκων, ενώ ταυτόχρονα καθιστούν απαγορευτική την είσοδο νέων φαρμάκων στη χώρα, με πιθανές αρνητικές επιπτώσεις στους ασθενείς”, αναφέρει ο Σύνδεσμος.
Η πρόταση του υπουργείου Υγείας και οι αντιπροτάσεις του ΣΦΕΕ
Το Υπουργείο, προτείνει την ανακατανομή αυτής με τη λογική του 75/25, όπου από την ανάπτυξη του 25% εξαιρεί όλα τα γενόσημα και τα εκτός πατέντας φάρμακα με την αιτιολογία ότι τα ανωτέρω φάρμακα προκαλούν εξοικονομήσεις, ενώ τα πρωτότυπα προκαλούν αύξηση της δαπάνης.
Ο ΣΦΕΕ δεν συμφωνεί με τη λογική εξαιρέσεων κατηγοριών προϊόντων και απορρίπτει την πρόταση του Υπουργείου επί της Αρχής, καθώς το κύριο πρόβλημα σχετικά με το clawback δεν αφορά στην κατανομή αυτού, αλλά στο υπέρογκο ύψος του.
Επιπλέον, σύμφωνα με το ψήφισμα του Συνδέσμου, με την πρόταση του Υπουργείου:
- Τιμωρείται η ανάπτυξη που αποτελεί βασικό συστατικό της επιχειρηματικότητας.
- Αποθαρρύνεται η είσοδος νέων φαρμάκων και κάθε επενδυτική διάθεση στη χώρα.
- Συνδέονται λανθασμένα ελαφρύνσεις επί φαρμάκων με βάση το εάν προστατεύονται από πατέντα ή όχι και με βάση τη θεώρηση ότι μόνο τα πρωτότυπα ευθύνονται για την αύξηση της δαπάνης. Δεν υπάρχει χώρα στην Ευρώπη που να δίνει συλλήβδην ελαφρύνσεις σε φάρμακα αναφοράς.
- Εγείρονται νομικά ζητήματα σχετικά με το ποια προϊόντα είναι εκτός πατέντας (έχουν ή δεν έχουν γενόσημο), με βιολογικά εκτός πατέντας και βιο-ομοειδή.
Η πρόταση του ΣΦΕΕ
Ως άμεσες προτεραιότητες για τον περιορισμό του clawback, εντός του έτους 2020, ο ΣΦΕΕ προκρίνει:
- Αύξηση του προϋπολογισμού της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης.
- Χωριστά, πρόσθετα, κονδύλια για τους ανασφάλιστους και τα εμβόλια.
- Δραστική επιβολή μέτρων ελέγχου συνταγογράφησης.
- Επιβολή ορίου (cap) στο clawback-συνυπευθυνότητα με την Πολιτεία.
- Επιτάχυνση των εργασιών της Επιτροπής Διαπραγμάτευσης
- Συμμετοχή και των υπόλοιπων μερών της εφοδιαστικής αλυσίδας στο clawback-υπολογισμός clawback στις τιμές που πουλάει η βιομηχανία (ex- factory)
- Επανεξέταση του Θετικού καταλόγου και μεταφορά κάποιων κατηγοριών στον Αρνητικό κατάλογο.
- Αύξηση του προϋπολογισμού της Νοσοκομειακής δαπάνης, καθώς οι υποχρεωτικές επιστροφές έχουν φτάσει να είναι ισόποσες της δημόσιας δαπάνης.
- Καμία νομοθέτηση με αναδρομική ισχύ
Για την περίοδο 2021-2023 προτείνει άμεση δημιουργία κοινής ομάδας εργασίας μεταξύ Πολιτείας και Φαρμακοβιομηχανίας, με σκοπό την προετοιμασία και υποβολή προτάσεων για τη σύναψη τριετούς Μνημονίου Συνεργασίας, όπως συμβαίνει σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες, για τη διασφάλιση της επιχειρηματικής ομαλότητας και της προβλεψιμότητας αλλά, κυρίως, της Δημόσιας Υγείας.