Θετικά αποτιμά τις αποφάσεις του ESM για Ελλάδα ο οίκος αξιολόγησης Fitch Ratings, μη προχωρώντας όμως σε έκτακτη αξιολόγηση. Η ολοκλήρωση της τελικής αξιολόγησης του προγράμματος του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας και τα συνοδευτικά μέτρα του χρέους βελτιώνουν τη μακροπρόθεσμη διατηρησιμότητα του δημόσιου χρέους, αναφέρει η Fitch.
Όπως αναφέρει ο οίκος, τα μέτρα ευθυγραμμίζονται σε γενικές γραμμές με τις προσδοκίες της, όταν αναβάθμισε την αξιολόγηση της Ελλάδας σε «Β» / Θετικές προοπτικές το Φεβρουάριο του 2018. Το Eurogroup της 21ης Ιουνίου ανακοίνωσε την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος ESM. Ανέφερε ότι οι τόκοι και η απόσβεση του χρέους του μηχανισμού EFSF θα αναβληθούν για άλλα 10 χρόνια και τα κέρδη από τα ελληνικά ομόλογα που αγοράζει η ΕΚΤ θα μεταφερθούν στην Ελλάδα.
Με τον τρόπο αυτό θα διατηρηθούν μεσοπρόθεσμα οι ακαθάριστες ανάγκες χρηματοδότησης κάτω από το 15% του ΑΕΠ και, στη συνέχεια, κάτω από το 20%, σύμφωνα με την ενημερωμένη ανάλυση της βιωσιμότητας του χρέους του Eurogroup. Ο ESM αναμένει να εγκρίνει την εκταμίευση μιας τελικής δόσης ύψους 15 δισ. ευρώ. Από αυτά τα 5,5 δισ. ευρώ προορίζονται για την εξυπηρέτηση του χρέους και τα υπόλοιπα θα συνεισφέρουν σε ένα ταμειακό απόθεμα ύψους 24,1 δισεκατομμυρίων ευρώ. Αυτό θα πρέπει να καλύπτει τις ανάγκες χρηματοδότησης από το δημόσιο μέχρι τα μέσα του 2020.
Όπως αναφέρει η Fitch, η αγορά δεν ανέμενε μείωση της ονομαστικής αξίας του ελληνικού χρέους που διακρατεί ο επίσημος τομέας, το οποίο παραμένει πολύ υψηλό (148,2% του ΑΕΠ το 2017 από σύνολο 178,6%).
Ωστόσο, το ταμειακό απόθεμα και η επέκταση της διάρκειας λήξης περιορίζουν τον κίνδυνο αναχρηματοδότησης και θα πρέπει να υποστηρίζουν την πρόσβαση στην αγορά μετά το πρόγραμμα και την ικανότητα εξυπηρέτησης του χρέους προς τους ιδιώτες πιστωτές.
Μάλιστα, ο οίκος εκτιμά ότι η βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους αναμένεται να βελτιωθεί μέσω τέτοιων μέτρων, σε συνδυασμό με διατηρήσιμη αύξηση του ΑΕΠ, μειωμένα πολιτικά ρίσκα, το ιστορικό των πρωτογενών πλεονασμάτων και τα δημοσιονομικά μέτρα που θα υιοθετηθούν ως το 2020.
Επίσης, η ανακοίνωση είναι σύμφωνη με την προσδοκία του για έξοδο από το πρόγραμμα, «υβριδικά καθαρή» και με σημαντικές προϋποθέσεις. Το Eurogroup επισημαίνει ότι η ελάφρυνση χρέους περιλαμβάνει κίνητρα που διασφαλίζουν τη συνεχιζόμενη υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων και την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων, μεταξύ των οποίων και ένα πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% ως το 2022, καθώς και τις δεσμεύσεις σε ευθυγράμμιση με το ευρωπαϊκό δημοσιονομικό πλαίσιο αμέσως μετά.
Η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος για δεύτερη φορά έδειξε τη δέσμευση των αρχών για δημοσιονομική εξυγίανση. Το εγχώριο πολιτικό σκηνικό έχει γίνει πιο σταθερό και οι σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και ευρωπαίων πιστωτών έχουν βελτιωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, μειώνοντας τον κίνδυνο σοβαρών ανατροπών πολιτικής.
Ωστόσο, οι μελλοντικές ελληνικές κυβερνήσεις πρέπει να διατηρήσουν τα πρωτογενή πλεονάσματα για εξαιρετικά μεγάλο χρονικό διάστημα και αυτό μπορεί να δημιουργήσει πολιτικές προκλήσεις. Μπορεί να υπάρξουν μερικές πολιτικές ανατροπές στο μέλλον, ή οι δημοσιονομικοί στόχοι μπορεί να χαλαρώσουν, καθώς ο διάλογος συνεχίζεται μεταξύ της Ελλάδας και των επίσημων πιστωτών της.
Η ανακοίνωση του Eurogroup περιλαμβάνει όμως κάποια ευελιξία, αναφέρει η Fitch, δίνοντας τη δυνατότητα περαιτέρω αναπροσαρμογής του χρέους σε «ένα απροσδόκητα πιο δυσμενές σενάριο». Όπως ανέφερε το Eurogroup, θα επανεξετάσει το 2032 εάν χρειάζεται πρόσθετα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους για την επίτευξη των στόχων του GFN, υποθέτοντας ότι η Ελλάδα συμμορφώνεται με τους δημοσιονομικούς στόχους της ΕΕ.
Βέβαια, η συμφωνία έρχεται σε αντίθεση με ένα βελτιωμένο μακροοικονομικό σκηνικό. Οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών, η βιομηχανική παραγωγή και η σταθερή αύξηση της απασχόλησης ενισχύουν την ανάκαμψη, αν και η αυστηρή δημοσιονομική πολιτική περιορίζει την κατανάλωση των νοικοκυριών. Το πραγματικό ΑΕΠ του 1ου τριμήνου του 2018 αυξήθηκε κατά 2,3% σε ετήσια βάση και ο δείκτης οικονομικής ευημερίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έφθασε σε τριετή άνοδο κατά τους πρώτους πέντε μήνες του έτους.
Καθώς η οικονομική ανάκαμψη λάβει δυναμική, θα υποστηρίζει τα δημόσια οικονομικά. Το πρωτογενές πλεόνασμα της κεντρικής κυβέρνησης ανήλθε σε 1,4 δισ. ευρώ υψηλότερα από το στόχο κατά τους πρώτους πέντε μήνες του τρέχοντος έτους, κυρίως λόγω της υπεραπόδοσης των εσόδων και των χαμηλότερων δαπανών που σχετίζονται με δημόσιες επενδύσεις.
Ωστόσο, η ελληνική οικονομία εξακολουθεί να αντιμετωπίζει προκλήσεις, τις οποίες στοχεύουν να αντιμετωπίσουν οι πολιτικές δεσμεύσεις στο πλαίσιο του μετα-προγράμματος.
Η παρακολούθηση θα επικεντρωθεί ιδιαίτερα στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και τις ιδιωτικοποιήσεις.
Η αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων, τα οποία παραμένουν υψηλά στο 48,5% τον Μάρτιο, εξακολουθεί να αποτελεί βασική πρόκληση και είναι πιθανό να χρειαστούν περαιτέρω προβλέψεις για να διαγραφούν. Οι ιδιωτικοποιήσεις ήταν πιο αργές σε σχέση με άλλες χώρες του προγράμματος. Η προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων θα μπορούσε να βελτιώσει το μακροπρόθεσμο αναπτυξιακό δυναμικό, το οποίο εκτιμάται σήμερα στο 1,5%.