Μετά τις κυβερνητικές παλινωδίες για τα ολέθρια λάθη τις ώρες της πυρκαγιάς στο Μάτι, ο πρωθυπουργός με καθυστέρηση δύο εβδομάδων αποφάσισε να προχωρήσει σε εξαγγελίες περί κατεδαφίσεων, «ξεχνώντας» ό,τι πρέσβευε τόσο ο ίδιος όσο και το κόμμα του όλο το προηγούμενο διάστημα, ενώ «θόλωσε» την παραδοχή για λάθη και παραλείψεις με την αναφορά ότι ανέλαβε και ευθύνες που δεν του αναλογούν.
Χαρακτηριστικό της κυβερνητικής υποκρισίας είναι το γεγονός ότι εδώ και τριάμισι χρόνια υπάρχουν 1.639 αμετάκλητες αποφάσεις κατεδάφισης στην Αττική, ενώ πρόσφατα αποκαλύφθηκε ότι δύο υπουργοί της κυβέρνησης Τσίπρα, Βούτσης και Κουρουμπλής, ζητούσαν το 2015 την αναστολή της εκτέλεσης κατεδαφίσεων αυθαίρετων.
Η ομιλία Τσίπρα αποδεικνύει για μια ακόμη φορά ότι η κυβέρνηση ποντάρει στο αφήγημα της αυθαίρετης δόμησης. Παράλληλα, η ανάληψη πολιτικής ευθύνης μένει στον αέρα, αφού ο πρωθυπουργός αποφεύγει συστηματικά να ανοίξει ουσιαστικά τη συζήτηση για την απόδοση ευθυνών.
«Ανέλαβα και ευθύνες που δεν μου αναλογούν»
Ο πρωθυπουργός τόνισε από το Λαύριο, όπου πραγματοποιήθηκε ευρεία κυβερνητική σύσκεψη, ότι την ώρα που η κυβέρνηση και ο ίδιος έχουν αποφασίσει να αναλάβουν το κόστος και τις ευθύνες, ακόμη και εκείνες που δεν τους αναλογούν, «θα περίμενα έστω και μια δόση αυτοκριτικής για όσους κυβέρνησαν αυτό τον τόπο εδώ και 4 δεκαετίες, από όσους δημιούργησαν και εξέθρεψαν αυτές τις παθογένειες. Τους πρωτομάστορες του ρουσφετιού με τους πολιτευτές και τους νομάρχες, τα πολιτικά τζάκια που τροφοδοτούνταν από τη διαφθορά και κερδοσκοπούσαν παντοιοτρόπως σε αυτό το οικιστικό τερατούργημα».
Και συνέχισε: «Αντί γι’ αυτό μάς κουνούν το δάχτυλο και στη χειρότερη ποζάρουν στο φακό με ένα χαμόγελο ευτυχίας μετά τη συνέντευξη για τους 90 νεκρούς. Αντιμετωπίζουν την τραγωδία ως πολιτική ευκαιρία για να αποκομίσουν πολιτικά κέρδη. Ας είναι, όλοι θα κριθούμε».
Συμπλήρωσε πως ο πόνος για τις ζωές που χάθηκαν γεννά την ευθύνη να μην μείνουμε στα λόγια, πως χρειάζεται ανάληψη ευθύνης πρωτίστως από την Πολιτεία χωρίς δειλία, ενώ δεσμεύτηκε πως κανείς και τίποτα δεν θα χαθεί στη λήθη.
Λάθη και παραλείψεις
Αίσθηση προκάλεσε η αναφορά του πως δεν μπορούμε να γυρίσουμε τον χρόνο πίσω, για να διορθώσουμε λάθη και παραλείψεις την ώρα του κακού, αλλά ούτε και να ελέγξουμε ακραία κλιματικά φαινόμενα.
Όμως, συνέχισε, μπορούμε και οφείλουμε να προετοιμαστούμε καλύτερα, οφείλουμε να χτυπήσουμε τη γροθιά στο μαχαίρι και να ξηλώσουμε στρεβλώσεις και παθογένειες του παρελθόντος. «Το χάος της ανεξέλεγκτης δόμησης δεν μπορεί να γίνεται πλέον ανεκτό» είπε χαρακτηριστικά και εξήγγειλε πως «οτιδήποτε καταστρέφει δάση και ακρογιαλιές θα ξηλωθεί, είναι χρέος απέναντι στους νεκρούς και στους ζωντανούς».
Εξήγγειλε ότι οι περιοχές που έχουν πληγεί από την τελευταία πυρκαγιά θα ανοικοδομηθούν τάχιστα σε νέα βάση, με νομιμότητα και σεβασμό στο περιβάλλον και στις ζωές των κατοίκων. Σε περιοχές στα περίχωρα της Αττικής θα γίνουν όλες οι ενέργειες, ώστε το «ποτέ ξανά» να μην είναι ένα σύνθημα της στιγμής, είπε.
Κατεδαφίσεις
Ο πρωθυπουργός, μιλώντας για τις κατεδαφίσεις αυθαιρέτων, ζήτησε τη στήριξη των κατοίκων αυτών περιοχών λέγοντας πως «ήρθε η ώρα να δώσει η Ελλάδα τη μάχη για να απαλλαγγεί από την κληρονομιά του φαύλου παρελθόντος».
Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό, θα προχωρήσουν το αμέσως επόμενο διάστημα, με βάση τη σχετική προτεραιοποίηση, οι κατεδαφίσεις 3.200 αυθαίρετων κτισμάτων και κατασκευών που έχουν ήδη τελεσίδικα πρωτόκολλα κατεδάφισης, με ευθύνη της Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Κτίσματα που βρίσκονται σε ζώνη αιγιαλού, αναδασωτέες δασικές εκτάσεις σε εθνικούς δρυμούς και ρέματα στην Αττική και αποτελούν άμεσο κίνδυνο για τη δημόσια ασφάλεια θα κατεδαφιστούν. Τα 3.200 αυθαίρετα κτίσματα αφορούν στην Αττική και το ίδιο θα συμβεί και στην υπόλοιπη Ελλάδα.
Οι 20 παρεμβάσεις
Εκτός των κατεδαφίσεων ο Αλέξης Τσίπρας ανακοίνωσε άλλες 19 άμεσες παρεμβάσεις με στόχο την προστασία και τον έλεγχο του δομημένου περιβάλλοντος, τόσο στην Αττική, όσο και σε ολόκληρη τη χώρα. Οι παρεμβάσεις αυτές αφορούν την επιτάχυνση της εφαρμογής των διατάξεων του σχετικού νόμου που έφερε η κυβέρνηση τον περασμένο Οκτώβριο και σειρά νέων δράσεων.
Προτεραιότητα, όπως είπε, δίνεται σε εκείνες τις δράσεις, που αντιμετωπίζουν και εξουδετερώνουν τους κινδύνους για την ανθρώπινη ζωή και ταυτόχρονα προστατεύουν με τον καλύτερο τρόπο τον πλούτο του φυσικού περιβάλλοντος.
- Θεσπίζεται με νομοθετική πρωτοβουλία το πρωτόκολλο συμμόρφωσης που ελέγχεται από ειδικό ελεγκτή δόμησης.
- Διατίθενται άμεσα μηχανικοί από το υπουργείο Υποδομών στις αποκεντρωμένες διοικήσεις για το διάστημα που απαιτείται ώστε να πραγματοποιηθούν οι κατεδαφίσεις.
- Ξεκινά η χαρτογράφηση των περιφράξεων στις παραλίες.
- Ενισχύονται και επιταχύνονται οι διαδικασίες ελέγχου και κατεδαφίσεων για περιφράξεις σε ζώνη 500 μέτρων από τον αιγιαλό εντός του σχεδίου δόμησης.
- Νομοθετείται τις επόμενες ημέρες παράλληλη διαδικασία κατεδαφίσεων μαντρότοιχων σε παραλίες, όπως προβλέπει ο νόμο 1387/83. «Χρειάστηκαν 35 χρόνια να υλοποιηθεί ο νόμος του αείμνηστου Τρίτση, όπως είπε.
- Αν κάποια αρμόδια αρχή ή υπάλληλός της κάνει τα στραβά μάτια σε περιπτώσεις αυθαίρετων κτισμάτων, θα αρκεί μια ΚΥΑ για να επιβληθεί η νομιμότητα.
- Προχωρά άμεσα η αποστολή στοιχείων αυθαιρέτων των ΟΤΑ και του ευρύτερου δημόσιου τομέα στην αρμόδια δομή του υπουργείου Περιβάλλοντος.
- Προχωρούν άμεσα 250 προσλήψεις για την στελέχωση των περιφερειακών παρατηρητηρίων και των τοπικών παρατηρητηρίων κατ’ εφαρμογή του νέου θεσμικού πλαισίου.
- Από τις 15 Οκτωβρίου σε συνεργασία με το ΤΕΕ τίθεται σε πλήρη λειτουργία το πληροφοριακό σύστημα αδειών, απλοποιείται η διαδικασία έκδοσης αδειών με διαφάνεια και έλεγχο.
- Σήμερα υπογράφεται υπουργική απόφαση που ανοίγει το μητρώο ελεγκτών δόμησης για την εγγραφή μηχανικών με δικαιώματα ελέγχου δόμησης, ώστε να αυξηθεί ο αριθμός των ελεγκτών δόμησης. Με την ενεργοποίηση του μητρώου ελεγκτών ξεκινά ο προβλεπόμενος δειγματοληπτικός έλεγχος του 5% των δηλώσεων αυθαιρέτων.
- Το υπουργείο Περιβάλλοντος σε συνεργασία με το ΤΕΕ δημιουργούν μια νέα πλατφόρμα για την αυθαίρετη δόμηση, όπου θα γίνεται η καταγραφή όλων των αυθαιρεσιών πολεοδομικών, δασικών, στον αιγιαλό και τα ρέματα.
- Επιλέγονται ελεγκτές μέσω αδιάβλητου μηχανισμού ηλεκτρονικής κλήρωσης.
- Έως το τέλος του 2018 θα έχουν αναρτηθεί δασικοί χάρτες για το 47% της συνολικής επικράτειας της χώρας και για το σύνολο θα έχουν ολοκληρωθεί έως το τέλος του 2019.
- Προχωρά η χάραξη της γραμμής αιγιαλού για ολόκληρη τη χώρα έως το τέλος του έτους.
- Νομοθετική πρωτοβουλία για την οριοθέτηση των ρεμάτων σε όλη τη χώρα.
- Στο πλαίσιο της εθνικής στρατηγικής για τα δάση δημιουργείται ειδικό υποκεφάλαιο για την πρόληψη των δασικών πυρκαγιών.
- Εξασφαλίζεται ο διπλασιασμός των διαθέσιμων πόρων του πράσινου ταμείου από 2,5% σε 5% για χρηματοδότηση μέτρων.
- Ενεργοποιείται το εργαλείο του ειδικού χωρικού σχεδίου. Σε αυτό το πλαίσιο θα προχωρήσει η εκπόνηση ειδικού χωρικού σχεδίου για το Μάτι.