Ένα πράγμα είναι σίγουρο: ο πανικός δεν έχει θέση.
Η πίεση στα ομόλογα ήταν απόλυτα αναμενόμενη. Η οικονομική λογική που έχει επικρατήσει στην τελευταία τριακονταετία δεν εγκαταλείπεται εύκολα ούτε από τις θεωρητικούς υποστηρικτές της ούτε από τους εκτελεστές της.
Με τον πληθωρισμό στο 5%-6% έχει επικρατήσει αναστάτωση. Για πολλούς το συγκεκριμένο φαινόμενο είναι άγνωστο. Ας μην ξεχνάμε ότι οι πληθωριστικές πιέσεις ουσιαστικά εξαφανίστηκαν το 1990.
Στο άγνωστο, η ανθρώπινη αντίδραση είναι να προστρέξει στην παράδοση που γνωρίζει. Κόντρα σε κάθε οικονομική λογική – διότι ουσιαστικά δεν έχει παρατηρηθεί πίεση από την πλευρά των μισθών – προκύπτει έτσι η τυφλή αντίδραση της αντιμετώπισης ενός φαινομένου της πραγματικής οικονομίας (γεωπολιτικό παιγνίδι ενέργειας) με νομισματικά μέσα.
Αν αυτή η αντίδραση υιοθετηθεί και επεκταθεί, θα είναι και η καμπάνα θανάτου των μονεταριστών.
Η θέση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου ήταν επίσης αναμενόμενη. Πως θα εγκαταλείψει σε μία νύχτα δοξασίες δεκαετιών; Αυτό, πάντως, δεν σημαίνει ότι χώρες όπως η Ελλάδα δεν πρέπει να προωθήσουν, τώρα, με αποφασιστικότητα, τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Σ’ αυτό το σκέλος η προτροπή του ΔΝΤ είναι ορθή.
Ψυχραιμία επιδεικνύει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Η Christine Lagarde δεν πτοείται ούτε από τις εξελίξεις στις ΗΠΑ (όπου και πάλι η FED δεν δείχνει να βιάζεται τόσο πολύ), ούτε από τα σημάδια πανικού που εκπέμπει η Τράπεζα της Αγγλίας. «Περίμενε και θα δεις» είναι η θέση της.
Οι αγορές, βέβαια, κυνηγούν το άμεσο κέρδος. Προσπαθούν να προκαταλάβουν τις πιθανές κινήσεις σε επίπεδο κεντρικής τράπεζας. Στην προσπάθεια τους αυτή, αρκετές φορές, η προσδοκία αυτοεκπληρώνεται. Αν, όμως, η ψυχραιμία διατηρηθεί, τα επιτόκια συγκρατηθούν με μία κοινή προσπάθεια όλων των κεντρικών τραπεζών και οι κυβερνήσεις δεν βιαστούν να λάβουν περιοριστικά μέτρα, τότε ο κίνδυνος μίας νέας ύφεσης και – ακόμη χειρότερα—ενός νέου στασιμοπληθωρισμού θα απομακρυνθεί.
Ειδικά για την Ελλάδα, η ανάγκη να υπάρξει λελογισμένη δημοσιονομική διαχείριση είναι επιτακτική. Πολλοί ψέγουν την κυβέρνηση πως δεν κάνει περισσότερα. Έχουν λάθος, Τόσο το 1978/9 όσο και – ιδιαίτερα—το 1973/4, το «περισσότερο» κατέληξε σε υψηλό πληθωρισμό. Δημοσιονομικός εκτροχιασμός δεν υπήρξε διότι το χρέος ήταν μικρό.
Σήμερα αυτό δεν ισχύει, όπως όλοι γνωρίζουν.
Ορθά η κυβέρνηση αντιμετωπίζει το πρόβλημα με στοχευμένα μέτρα. Τα γενικά (αύξηση του βασικού μισθού, κατάργηση ή μείωση του ειδικού φόρου στα καύσιμα) ενέχουν μεγάλο δημοσιονομικό κόστος, δεν είναι σίγουρο ότι το όφελος θα περάσει στον πολίτη και θα επιφέρουν διαμαρτυρίες από την Ε.Ε.
Η μείωση του ΦΠΑ στα τρόφιμα θα μπορούσε να είναι μία λύση, αλλά κι εδώ η άμεση επιδότησή των ευάλωτων νοικοκυριών είναι προτιμότερη. Το ψηφιακό κράτος μπορεί να βοηθήσει καθοριστικά ώστε τα χρήματα να φτάσουν στους σωστούς παραλήπτες.
Είναι σίγουρο ότι η αντιπολίτευση θα κάνει πάρτι. Μιλώντας, δε, εκ του ασφαλούς το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ θα παίξει τα ήδη γνωστά του παιγνίδια και με τον κλέφτη και με τον αστυνόμο.
Η κυβέρνηση οφείλει να επιμείνει στην χαραγμένη ρότα της. Θα μπορούσε, όμως, να βελτιώσει την έκταση και την ποιότητα της ενημέρωσης προς τους πολίτες.
Διαβάστε επίσης
Ο νέος Ψυχρός Πόλεμος ήδη ξεκίνησε