Οι καθαρές εξαγωγές αγαθών και η κατανάλωση οδήγησαν σε επιβράδυνση του ετήσιου ρυθμού μεγέθυνσης το 1ο τρίμηνο 2019, αναφέρουν οι αναλυτές της Eurobank, στο τελευταίο τεύχος του «7 Ημέρες Οικονομία».
Όπως αναφέρουν οι αναλυτές της Eurobank, σύμφωνα με τους εθνικούς λογαριασμούς της ΕΛΣΤΑΤ, ο ετήσιος πραγματικός ρυθμός μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας το 1ο τρίμηνο 2019 διαμορφώθηκε στο 1,3% από 1,5% το 4ο τρίμηνο 2018. Ο αντίστοιχος τριμηνιαίος ενισχύθηκε στο 0,2% από -0,1% το προηγούμενο τρίμηνο. Ναι μεν η ελληνική οικονομία μεγεθύνθηκε σε ετήσια βάση για 7ο τρίμηνο στη σειρά, ωστόσο η δυναμική της κατέγραψε επιβράδυνση. Όπως παρουσιάζεται στο Σχήμα 1Α, ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής του πραγματικού ΑΕΠ στην Ελλάδα το 1ο τρίμηνο 2019 ήταν κατά 0,5 ποσοστιαίες μονάδες μικρότερος από τον μέσο όρο των τελευταίων 7 τριμήνων. Η ισχνή επίδοση – σε όρους μεγέθυνσης – της ελληνικής οικονομίας το 1ο τρίμηνο 2019 οφείλεται στην πορεία των καθαρών εξαγωγών και της κατανάλωσης. Στην πλευρά της προσφοράς αρνητικό ρόλο διαδραμάτισε η παραγωγικότητα της εργασίας.
Υπό το πρίσμα της προσέγγισης της δαπάνης, ήτοι της ζήτησης, τα βασικά χαρακτηριστικά της πορείας του πραγματικού ΑΕΠ το 1ο τρίμηνο 2019 είχαν ως ακολούθως (βλέπε Πίνακα 1):
- Ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής της ιδιωτικής κατανάλωσης επιβραδύνθηκε στο 0,8% από 1,1% το προηγούμενο τρίμηνο. Σε όρους τριμηνιαίας μεταβολής σημειώθηκε αύξηση 0,2% από πτώση -0,2% το προηγούμενο τρίμηνο. Πρωτίστως η άνοδος της απασχόλησης (2,1% το 1ο τρίμηνο 2019 βάσει της μεθοδολογίας των εθνικών λογαριασμών) και δευτερευόντως η παύση των αρνητικών αποτελεσμάτων πλούτου λόγω της σταθεροποίησης των τιμών των κατοικιών αποτελούν βασικούς προσδιοριστικούς παράγοντες για την ενίσχυση της ιδιωτικής κατανάλωσης. Ωστόσο, η αρνητική αποταμίευση των ελληνικών νοικοκυριών και η στασιμότητα της παραγωγικότητας της εργασίας (βλέπε Σχήμα 2) δημιουργούν ερωτηματικά για τη βιωσιμότητα του ρυθμού ανόδου της ιδιωτικής κατανάλωσης στη μεσοπρόθεσμη περίοδο.
- Η δημόσια κατανάλωση συρρικνώθηκε σε ετήσια βάση για 5ο τρίμηνο στη σειρά. Ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής ήταν -4,1% και ο αντίστοιχος τριμηνιαίος -5,0%. Όπως σημειώνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην πρόσφατη έκθεσή της για την ελληνική οικονομία (Enhanced Surveillance Report, Ιούνιος 2019), μια πιθανή συγκράτηση έναντι του στόχου (Κρατικός Προϋπολογισμός 2019) των δημοσίων δαπανών για καταναλωτικά αγαθά δημιουργεί κινδύνους για τον πραγματικό ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης του τρέχοντος έτους.
- Οι επενδύσεις παρουσίασαν βελτίωση – σε έναν βαθμό λόγω αποτελέσματος βάσης – τόσο σε όρους παγίων όσο και σε όρους μεταβολής των αποθεμάτων. Συγκεκριμένα, ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου ενισχύθηκε σε
- ετήσια και σε τριμηνιαία βάση κατά 7,9% και 8,1% αντίστοιχα. Η εν λόγω επίδοση προέρχεται κυρίως από τις κατηγορίες των κεφαλαιουχικών αγαθών των άλλων κατασκευών και του μεταφορικού εξοπλισμού, δηλαδή των κατηγοριών που προκάλεσαν τη μεγάλη πτώση των επενδύσεων παγίων το περασμένο έτος (-12,2%). Όπως και στην περίπτωση των δημοσίων δαπανών κατανάλωσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Enhanced Surveillance Report, Ιούνιος 2019) σημειώνει ότι ανάκαμψη του ακαθάριστου σχηματισμού παγίου κεφαλαίου το 2019 συνδέεται με την πλήρη εκτέλεση του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων.
- Οι καθαρές εξαγωγές είχαν αρνητική συνεισφορά στον ετήσιο και στον τριμηνιαίο πραγματικό ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης το 1ο τρίμηνο 2019. Η διεύρυνση του εμπορικού ελλείμματος ήταν υψηλότερη από την αύξηση του πλεονάσματος των υπηρεσιών και ως εκ τούτου το σύνολο των καθαρών εξαγωγών κινήθηκε καθοδικά.
Όπως παρουσιάζεται στο Σχήμα 1Β και στον Πίνακα 1, ο τομέας των εξαγωγών αγαθών επηρεάστηκε σημαντικά από την επιβράδυνση του ρυθμού μεγέθυνσης στην Ευρωζώνη καταγράφοντας πτώση -0,7% από αύξηση 8,0% το προηγούμενο τρίμηνο. Από την άλλη πλευρά η ενίσχυση των εισαγωγών αγαθών κατά 9,9% από 0,3% το 4ο τρίμηνο 2018 αντανακλά σε έναν βαθμό την προαναφερθείσα αύξηση των επενδύσεων παγίων. Τέλος, υπό το πρίσμα της προσφοράς, ο βασικός μοχλός ενίσχυσης του πραγματικού ΑΕΠ το 1ο τρίμηνο 2019 ήταν η απασχόληση. Η παραγωγικότητα της εργασίας κινήθηκε καθοδικά τόσο σε όρους απασχολούμενων ατόμων όσο και σε όρους ωρών εργασίας. Η παρατεταμένη στασιμότητα της παραγωγικότητας της εργασίας καθιστά αναγκαία τη διαρκή εγρήγορση στο πεδίο των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.