Μετά από μια δεκαετή κρίση χρέους που κατέστησε την Ελλάδα «παρία» της αγοράς ομολόγων, η χώρα απολαμβάνει σήμερα την πολυτέλεια να μην έχει χρηματοδοτικές ανάγκες για το 2020. Ωστόσο, ο προϋπολογισμός της κυβέρνησης για το 2020 δείχνει ότι εξακολουθεί να σχεδιάζει να πουλήσει νέο χρέος.
Παρά την αποταμίευση περίπου 32 δισ. ευρώ από το πρόγραμμα διάσωσης της χώρας, η Ελλάδα θέλει να διατηρήσει την καλή πορεία του 2019, αφού οι αποδόσεις έφτασαν σε χαμηλά επίπεδα-ρεκόρ τον Οκτώβριο. Ο στόχος είναι να μειωθεί το συνολικό χρέος που έφτασε τα 329,3 δισεκατομμύρια ευρώ το 2019, όχι μόνο ως ποσοστό του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, αλλά και ως απόλυτος αριθμός.
Οι ελληνικές δανειακές ανάγκες για το 2020 θα είναι 1,9 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τον προϋπολογισμό του επόμενου έτους. Ωστόσο, το ποσό αυτό αναμένεται να καλυφθεί με τη χρήση μέρους του πρωτογενούς πλεονάσματος, των εσόδων από τις ιδιωτικοποιήσεις και των εσόδων από τα ελληνικά ομόλογα που αγόρασαν οι κεντρικές τράπεζες κατά τη διάρκεια της κρίσης στο πλαίσιο του προγράμματος SMP και της συμφωνίας ANFA.
Η απόδοση του 10ετούς ομολόγου κινείται σήμερα κατά 68% περίπου χαμηλότερα από ό,τι στην αρχή του έτους, περίπου στο ίδιο επίπεδο με το ιταλικό ομόλογο. Επιπλέον, η Ελλάδα πληρώθηκε από επενδυτές τον Οκτώβριο για το προνόμιο του δανεισμού μετρητών, μετά από πωλήσεις ομολόγων 13 και 26 εβδομάδων με αρνητικό επιτόκιο.
Οι επενδυτές επικρότησαν τις πρώτες πολιτικές αποφάσεις της νέας κυβέρνησης: να ξεμπλοκάρει τις σημαντικές επενδύσεις, όπως το μακροχρόνιο σχέδιο του Ελληνικού, να τηρήσει τους συμφωνημένους δημοσιονομικούς στόχους για το 2021 και να προχωρήσει γρήγορα σε ένα σχέδιο για να βοηθήσει τις τράπεζες να μειώσουν τα επισφαλή δάνεια κατά 40%.
Το 2020, η Ελλάδα μπορεί να προσπαθήσει να εκμεταλλευτεί αυτή τη δυναμική προκειμένου:
- Να μειώσει κατά 4 με 5 δισ. ευρώ το ποσό των ομολόγων που ανέρχονται σήμερα στα 12,6 δισ. ευρώ.
- Να αποπληρώσει πρόωρα μέρος των ομολόγων ύψους 4 δισεκατομμυρίων ευρώ που εκδόθηκαν το 2012 μετά την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους – γνωστή ως PSI – και των οποίων οι κάτοχοι δεν τα αντάλλαξαν με την προσφορά ανταλλαγής χρέους του 2017.
- Να αποπληρώσει νωρίτερα από ό,τι έχει προγραμματιστεί πρόσθετα δάνεια ύψους 2 δισ. ευρώ από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Investment grade
Εάν η κυβέρνηση προχωρήσει σε όλα αυτά τα σχέδια, τότε θα υπάρξει χώρος για να πουλήσει περίπου 7 δισεκατομμύρια ευρώ νέου χρέους χωρίς να επιβαρύνει το ήδη υψηλό επίπεδο δημόσιου χρέους.
Απώτερος στόχος της Ελλάδας είναι να ανακτήσει επενδυτική βαθμίδα. Η Standard & Poor’s αναβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας σε BB από B+ τον Οκτώβριο, τρία επίπεδα μακριά από το επιδιωκόμενο στόχο. Η αξιολόγηση της Fitch είναι επίσης τρεις βαθμίδες μακριά από το investment grade, ενώ της Moody’s είναι τέσσερα επίπεδα μακριά.
Η μεσογειακή χώρα μπορεί να επιστρέψει στη ζώνη επενδυτικού βαθμού – που έχασε το 2010 – μέχρι το τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2021, σύμφωνα με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.
Η χώρα ποντάρει σε έναν συνδυασμό του σχεδίου διαχείρισης χρέους, της εφαρμογής του μεταρρυθμιστικού της προγράμματος, της απότομης μείωσης των επισφαλών δανείων των τραπεζών, της επίτευξης υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων και της διασφάλισης των επενδύσεων που θα τονώσουν την ανάπτυξη.