Ένας μοναδικός θησαυρός
στο Μουσείο Μπενάκη


2 Απριλίου 2019


Να ξέρετε λοιπόν
-και ο Θεός ας φωτίζει εμάς και εσάς-
ότι τα θαύματα του κόσμου δεν έχουν τέλος
(Ιμπν Χαλντούν)

Γράφει η Ελένη Κρίτσαλου

Μεσόγειος… Μια θάλασσα λίκνο πολιτισμού. Λιμάνι και προορισμός. Χώρος συνάντησης λαών, ανθρώπων, ηπείρων ολόκληρων. Ευρώπη, Ασία, Αφρική. Ελλάδα. Και απέναντί μας ο αραβικός κόσμος. Όχι απέναντι, δίπλα μας. Εμπορικές συναλλαγές, ιδέες, αναζητήσεις, δημιουργικές και πολιτισμικές ζυμώσεις μας φέρνουν κοντά και δημιουργούν κοινά κομμάτια ιστορίας. Με έναν κόσμο γνώριμο και άγνωστο ταυτόχρονα. Κοντινό και μακρινό την ίδια στιγμή. Και ας ήταν αυτός που πήρε την αρχαιοελληνική σκέψη και την ταξίδεψε στα πέρατα του κόσμου. Και ας μαρτυρούν τα αντικείμενα και οι συνήθειες των ανθρώπων ακόμη και σήμερα ότι δεν υπήρξαμε ποτέ μακριά, αλλά αντίθετα εμπνευστήκαμε ο ένας από τον άλλο, σε μια διαρκή συνομιλία ανά τους αιώνες.

Πόσα γνωρίζουμε, όμως, σήμερα για τον αραβικό κόσμο; Γι’ αυτόν τον κόσμο που υπήρξε σταυροδρόμι πολιτισμών και ιδεών τόσο όσο και ο ελληνικός, με τον οποίο συναντήθηκε ξανά και ξανά στην πορεία των χρόνων, επηρεάζοντας καταλυτικά την πορεία ο ένας του άλλου;

Αλήθεια, πόσα γνωρίζουμε για τον σημαντικότατο ρόλο που διαδραμάτισαν και εξακολουθούν να διαδραματίζουν ο Αραβικός Κόσμος και η Σαουδική Αραβία ως γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ Ανατολής και Δύσης;

Αυτήν ακριβώς τη γέφυρα μάς προσκαλεί να διαβούμε η έκθεση «Δρόμοι της Αραβίας. Αρχαιολογικοί Θησαυροί από την Σαουδική Αραβία» που φιλοξενείται στο Μουσείο Μπενάκη. Μία έκθεση που αποκαλύπτει τον πολυδιάστατο χαρακτήρα και την ιστορία της Αραβικής Χερσονήσου από τους προϊστορικούς χρόνους έως και τον 20ό αιώνα, μέσα από ευρήματα τα οποία είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με προϊστορικές μετακινήσεις, εμπορικές διαδρομές που συνέδεαν τη χερσόνησο με τη Μεσόγειο, τη Μεσοποταμία και γενικότερα την Ασία, καθώς και τις προσκυνηματικές οδούς που αναπτύχθηκαν από τον 7ο αιώνα μ.Χ. και οδηγούσαν στη Μέκκα.

Θυμιατήριο Από τη Μέκκα. Οθωμανική δυναστεία, 1649 μ.Χ.. Σίδερο, χρυσός, ασήμι. Εθνικό Μουσείο, Ριάντ

Μία έκθεση ταξίδι σε τόπους όχι και τόσο μακρινούς, όπως μαρτυρά η πληθώρα αντικειμένων εμπνευσμένων από τις τέχνες της αρχαιότητας, που είτε μεταφέρθηκαν με τα καραβάνια είτε παρήχθησαν τοπικά.

Ταφική μάσκα Από τη Θατζ, Τελλ αλ - Ζάιερ. 1ος αιώνας μ.Χ.. Χρυσός. Εθνικό Μουσείο, Ριάντ

Κάθε αίθουσα και μια διαφορετική περίοδος. Κάθε έκθεμα και μια διαφορετική αποκάλυψη. Μια λεπτομέρεια σου τραβά την προσοχή και, ξαφνικά, βλέπεις μπροστά σου τα καραβάνια να μεταφέρουν μπαχαρικά, αρώματα, πολύτιμους λίθους, κεραμικά. Να συναντούν οάσεις, να συνεχίζουν στην έρημο, να φτάνουν μέχρι τα παράλια, για να συναντήσουν άλλους πολιτισμούς.

Κυλινδρικό αγγείο με φοίνικα. Τέλη 3ης χιλιετίας π.Χ.. Χλωρίτης. Εθνικό Μουσείο, Ριάντ

Η έκθεση ξεκινά από τους παλαιολιθικούς χρόνους και φτάνει μέχρι την ανάδυση του Ισλάμ που προσθέτει μία νέα διάσταση στην αρχιτεκτονική, αλλά και στις υπόλοιπες Τέχνες του αραβικού κόσμου.

Κούπα Από την Καριάτ αλ-Φάου. 1ος αιώνας π.Χ.. Φυσητό γυαλί. Εθνικό Μουσείο, Ριάντ

Δρόμοι του εμπορίου, δρόμοι πολιτισμού, δρόμοι προσκυνηματικοί…

Σε όλη αυτήν την πορεία, στον χώρο και στο χρόνο, αγγεία, αγάλματα, χρυσά κτερίσματα, νομίσματα, επιγραφές, επιτύμβιες στήλες να αποκαλύπτουν έναν μοναδικό πλούτο, μια μοναδική ιστορική και πολιτισμική κληρονομιά, η οποία, ουσιαστικά, γράφει από την αρχή την ιστορία της Αραβικής Χερσονήσου.

Περιδέραιο με καμέο Από τη Θατζ, Τελλ αλ-Ζάιερ. 1ος αιώνας μ.Χ.. Χρυσός, μαργαριτάρια, τουρκουάζ και ρουμπίνια. Εθνικό Μουσείο, Ριάντ
Επιτύμβια στήλη της al - Ghaliya, κόρης του Abd al - Jabbar, γιου του al - Ala. Από τη Μέκκα. 9ος αιώνας μ.Χ.. Βασάλτης. Εθνικό Μουσείο, Ριάντ

Μια κληρονομιά που γίνεται κτήμα και του επισκέπτη που θα βρεθεί στο Μουσείο Μπενάκη από τις 21 Μαρτίου μέχρι και τις 26 Μαΐου, για να δει μία έκθεση που εγκαινιάστηκε για πρώτη φορά στο Λούβρο το 2010 και έκτοτε έχει ταξιδέψει σε τρεις ηπείρους με παρουσία σε πολλές πόλεις, όπως η Ρώμη, το Βερολίνο, η Βαρκελώνη, η Αγία Πετρούπολη, η Πενσυλβάνια, το Κάνσας, το Χιούστον, το Σαν Φρασίσκο, το Πεκίνο, η Σεούλ, το Τόκυο και το Άμπου Ντάμπι. Και που παρουσιάζεται για πρώτη φορά στη νοτιοανατολική Μεσόγειο. Μια έκθεση που ανατρέπει τα δεδομένα και ανοίγει νέους ορίζοντες στο μυαλό και στη σκέψη, που συγκινεί και εμπνέει, αποδεικνύοντας ότι αυτά που ενώνουν τους ανθρώπους είναι πολλά και πολύτιμα. Μια έκθεση που σίγουρα δεν πρέπει να χάσουμε.

 

Ανθρωπόμορφη στήλη Από την Καριάτ αλ-Κάαφα, κοντά στην πόλη Χάιλ. 4η χιλιετία π.Χ.. Ψαμμίτης. Εθνικό Μουσείο, Ριάντ
Θυμιατήριο Από την Καριάτ αλ-Φάου. Πιθανόν 4ος – 1ος αιώνας π.Χ.. Ασβεστόλιθος. Εθνικό Μουσείο, Ριάντ

 

Πληροφορίες Έκθεσης
«Δρόμοι της Αραβίας. Αρχαιολογικοί Θησαυροί από τη Σαουδική Αραβία»
21/3/19-26/5/19
Μουσείο Μπενάκη, Πειραιώς 138
8 ευρώ | Μειωμένο: 4 ευρώ
www.benaki.gr

Η επιμέλεια της έκθεσης είναι της Μίνας Μωραΐτου, υπεύθυνης του Μουσείου Μπενάκη Ισλαμικής Τέχνης.

#RoadsOfArabia #BenakiPireos