Οι «άτακτες μαμάδες» της μπίρας

Αν ανατρέξουμε σε ένα οικονομικό λεξικό για τη λέξη «ανταγωνισμός», θα δούμε πως εκείνος ορίζεται ως ο αγώνας μεταξύ επιχειρήσεων για την επικράτησή τους στην αγορά. Στο ίδιο μήκος κύματος, «τέλειος ανταγωνισμός» ορίζεται ως η κατάσταση στην αγορά όταν υπάρχουν πολλοί και διαφορετικοί πωλητές, δεν υπάρχουν περιορισμοί και παράλληλα κανένας δεν έχει επίδραση στις τιμές. Η κατάσταση αυτή μοιάζει άκρως ειδυλλιακή και θα ήταν ψέμα εάν υποστηρίζαμε ότι το φαινόμενο του τέλειου αυτού ανταγωνισμού τηρείται εμπράκτως κάπου. Από την άλλη όμως, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε και την αντιστρόφως ανάλογη πορεία που παρατηρείται στη χώρα μας με τα μονοπωλιακά φαινόμενα, ιδιαίτερα στο χώρο της ζυθοποιίας.

Παρά τη σημαντική γέννηση και άνοδο μικρομεσαίων επιχειρήσεων στον κλάδο της ελληνικής ζυθοποιίας τα τελευταία χρόνια, εντούτοις το παιχνίδι μοιάζει να συγκεντρώνεται σε ένα δίπολο εξουσίας.

Το δίπολο 

Το δίπολο αυτό αφορά την Αθηναϊκή και την Ολυμπιακή Ζυθοποιία, θυγατρικές των Heineken και Carlsberg αντίστοιχα. Και οι δύο εταιρείες μαζί κατέχουν περισσότερο από το 80% της εγχώριας αγοράς.

Η Αθηναϊκή Ζυθοποιία καταδικάστηκε στο παρελθόν (2015) σε βαρύτατο πρόστιμο ύψους 31,4 εκατομμυρίων ευρώ από την Ελληνική Επιτροπή Ανταγωνισμού -το οποίο μειώθηκε μόλις κατά 15%, στα 26,7 εκατομμύρια ευρώ από το Διοικητικό Εφετείο- όταν μετά από πολυετή έρευνα διαπιστώθηκε ότι η Αθηναϊκή Ζυθοποιία καταφεύγει σε πρακτικές αθέμιτου ανταγωνισμού, στοχεύοντας στον περιορισμό των ανταγωνιστών της.

Το πόρισμα – καταπέλτης ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι μέσα από χρόνια πολιτική δόλιων τακτικών, με χορηγήσεις χρηματικών ποσών σε μεγάλες αλυσίδες και χονδρέμπορους αλλά και μέσω παροχής προνομιακών κινήτρων, η Αθηναϊκή Ζυθοποιία κατάφερε σε πολύ μεγάλο βαθμό να εκτοπίσει βασικούς ανταγωνιστές της.

Ανταγωνιστές που προέρχονταν κυρίως από τα μικρομεσαία στρώματα του κλάδου και οι οποίοι δεν είχαν ούτε τα μέσα ούτε τους τρόπους να αντιπαραταχθούν απέναντί της.

Αν και για το «έτερον ήμισυ» του δίπολου, την Ολυμπιακή Ζυθοποιία, δεν έχει ακουστεί ακόμα κάτι αντίστοιχο, οι «μαμάδες» και των δύο θυγατρικών μοιάζουν να είναι αρκετά ατίθασες στο εξωτερικό.

Συγκεκριμένα, η «μαμά» της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας, Heineken, καταδικάστηκε το 2007 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε πρόστιμο ύψους 219 εκατομμυρίων ευρώ, αφού, μαζί με τις Grolsch και Bavaria, κρίθηκε ένοχη για συμμετοχή σε καρτέλ μπίρας και για καθορισμό τιμών στην ολλανδική αγορά.

Η Carlsberg

Από την άλλη πλευρά, η «μαμά» της Ολυμπιακής Ζυθοποιίας, Carlsberg, καταδικάστηκε το Νοέμβριο του 2014 από την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Συμπράξεων της Γερμανίας σε πρόστιμο ύψους 62 εκατομμυρίων ευρώ για καθορισμό τιμών στη γερμανική αγορά καθώς και για συμμετοχή σε συμπαιγνία μεταξύ μεγάλων αλυσίδων και ζυθοποιών.

Από τα παραπάνω, βλέπουμε πως οι τακτικές των «μαμάδων» ήταν ήδη γνωστές και  σε μεγάλο βαθμό τεσταρισμένες.

Παρ’ όλα αυτά εμείς, είτε λόγω άγνοιας είτε κάνοντας τα στραβά μάτια, αφήσαμε τις μαμάδες να «τεκνοποιήσουν» στη χώρα μας, μην υπολογίζοντας τον μικρομεσαίο Έλληνα επιχειρηματία ο οποίος καθημερινά καταστρέφεται από τις μονοπωλιακές αυτές τακτικές.