Γιατί η αύξηση των επιτοκίων δεν ανέκοψε την πτώση της τουρκικής λίρας; Τι δείχνει η ιστορία

Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ενέδωσε τελικά στο σχέδιο των οικονομικών υπολοχαγών του για τη διάσωση του τουρκικού νομίσματος, αλλά μια αναδρομή σε πρόσφατες αυξήσεις επιτοκίων της τελευταίας ώρας σε αναδυόμενες αγορές δείχνει ότι αυτό δεν αρκεί για να επανέλθει η τουρκική λίρα στο σωστό δρόμο.

Στην περίπτωση της διοικητού της κεντρικής τράπεζας της Ρωσίας Elvira Nabiullina, χρειάστηκαν τρία χρόνια για να δει να αποδίδουν οι υπερορθόδοξες νομισματικές πολιτικές της, φέρνοντας επενδυτικά κεφάλαια και χαμηλή μεταβλητότητα. Ωστόσο, η Αργεντινή είχε άμεσο αποτέλεσμα από την ακραία αύξηση των επιτοκίων της αυτήν την εβδομάδα – μια αύξηση υπερδιπλάσια εκείνης των 300 μονάδων βάσης της Τουρκίας.

Η τουρκική λίρα, όμως, εξακολουθεί να παρουσιάζει αστάθεια, ακόμη και μετά την έκτακτη απόφαση για τη στήριξη του νομίσματος που ελήφθη πριν από δυο μέρες, και συνεχίζει να χάνει έδαφος λόγω της ανησυχίας ότι η όποια στήριξη θα είναι προσωρινή. Ο οίκος αξιολόγησης Fitch Ratings ανέφερε ότι μπορεί να ακολουθήσει κι άλλη αύξηση επιτοκίων τον επόμενο μήνα αν το νόμισμα συνεχίσει να χάνει έδαφος. Επίσης, οικονομολόγοι της UBS Group υποστηρίζουν ότι η κεντρική τράπεζα θα πρέπει να αυξήσει τα επιτόκια κατά 200 με 250 μονάδες βάσης επιπλέον.

Το ιδανικό θα ήταν ο Ερντογάν να πάρει παράδειγμα από εκεί που έμαθε τα κόλπα της και η διοικητής της κεντρικής τράπεζας της Ρωσίας: από την κεντρική τράπεζα της ίδιας της χώρας του. Το 2014, οι φορείς χάραξης της χώρας αψήφισαν τις πολιτικές πιέσεις και αύξησαν τα επιτόκια σε μια έκτακτη συνεδρίαση, δίνοντας το παράδειγμα στις υπόλοιπες αναδυόμενες αγορές. Αυτό θύμισε και η επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Κριστίν Λαγκάρντ αυτήν την εβδομάδα, όταν ζήτησε από την Άγκυρα να προστατεύσει την ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας.

«Η ιστορία επαναλαμβάνεται», ανέφερε ο Julian Rimmer, trader με βάση το Λονδίνο στην Investec Bank: «Την πρώτη φορά ως τραγωδία, μετά ως φάρσα».

Το παράδειγμα της Ρωσίας

Σε μια περίοδο που η «βουτιά» της τιμής του πετρελαίου σε συνδυασμό με τις κυρώσεις που είχαν επιβληθεί στη χώρα βύθιζε σε δίνη το ρούβλι, τον Δεκέμβριο του 2014, η επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας συγκάλεσε έκτακτη σύσκεψη αργά το βράδυ και αύξησε το βασικό επιτόκιο στο 17%. Μετά από ένα πρώτο ριμπάουντ, το ρούβλι, όμως, συνέχισε να υποχωρεί και το 2015, πριν αρχίσει σταδιακά να ανακάμπτει.

Η πολιτική που ακολουθείται έκτοτε είναι η διατήρηση του κόστους δανεισμού σε υψηλά επίπεδα και η ελεύθερη διακύμανση του νομίσματος, μια προσέγγιση που βοήθησε το ρούβλι να σημειώνει καλύτερες επιδόσεις από πολλά άλλα νομίσματα τα τελευταία χρόνια.

Η μεγάλη διαφορά με την Τουρκία; Οι πολιτικοί άφησαν την κεντρική τράπεζα να αποφασίσει μόνη της τι ήταν το σωστό, έστω και αν οι σχέσεις του Κρεμλίνου με τις ΗΠΑ επιδεινόνονταν.