• Big Story

    Αξιολόγηση στο Δημόσιο: Ας κοιμηθούν τώρα στο πάτωμα 

    Η Δικηγόρος Αθηνών, Σοφία Χ. Νικολάου www.sofianikolaou.com


    Η αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων δεν είναι απλά μία μνημονιακή δέσμευση. Ούτε απλά ένα εκ των προαπαιτουμένων, προκειμένου να «κλείσει» η επερχόμενη διαπραγμάτευση. Η αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων είναι συνταγματική επιταγή. Είναι «άλλου είδους» προαπαιτούμενο: ορθής, δημοκρατικής και σύννομης λειτουργίας του Κράτους. Προαπαιτούμενο που θα εξασφαλίζει και θα διασφαλίζει την προ καιρού απωλεσθείσα εμπιστοσύνη του πολίτη στη Δημόσια Διοίκηση.

    Ο υπάλληλος που έχει αξιολογηθεί, ή – καλύτερα – ο υπάλληλος, για τον οποίο ο πολίτης γνωρίζει ότι αξιολογείται, δεν είναι απλά ένας ακόμα δημόσιος υπάλληλος, είναι ένας φάρος χρηστής διοίκησης.

    Σθεναρές αντιδράσεις

    Είναι αλήθεια ότι η αξιολόγηση που προσπάθησε να εφαρμόσει ο νυν Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας και τότε Υπουργός Διοικητικής Ανασυγκρότησης, Κ. Μητσοτάκης, συνάντησε σθεναρές αντιδράσεις.

    Αυτές οι αντιδράσεις, όμως, ήταν απαρεγκλίτως και απολύτως συνυφασμένες με τη λαϊκίστικη ρητορική του ΣΥΡΙΖΑ περί σύνδεσής της με απολύσεις.

    Η αίσθηση αυτή ενδεχόμενα δινόταν από το «απαραίτητο» της υπάρξεως ενός ποσοστού της τάξεως του 15% των δημοσίων υπαλλήλων, το οποίο έπρεπε υποχρεωτικά να πάρει κάτω από τη βάση.

    Είναι δεδομένο πως η συγκριτική αξιολόγηση που εισήχθη τότε ήταν ένας τρόπος – ίσως ο μοναδικός – προκειμένου να σπάσει η… «γενική» -αόριστη, εξισωτική και ισοπεδωτική- «αριστεία».

    Στην όποια κριτική, όμως, πέραν των ανωτέρω, θα πρέπει να αντιπαραβάλλονται η εισαγωγή της απολύτου διαφάνειας στις διαδικασίες και στα όργανα ενστάσεων, ο σημαντικός θεσμός της συνέντευξης κ.λ.π, που βελτίωσαν κατά πολύ τον μηχανισμό, αλλά, δυστυχώς, δεν μπορούσαν να επιβάλουν την εφαρμογή του.

    Η τωρινή κυβέρνηση, στο θέμα της αξιολόγησης, πέφτει καθημερινά στην παγίδα που έστηνε μόνη της ως αντιπολίτευση.

    Υπερβολές

    Οι υπερβολές της περί προετοιμασίας απολύσεων έχουν στρώσει το καλύτερο χαλί για τις σύγχρονες αντιδράσεις, καθιστώντας σχεδόν δεδομένη τη συνέχιση της αποχής των δημοσίων υπαλλήλων από αυτή. Η αποχή έφτασε το 80%, με τους αξιολογητές να αποστέλλουν τις εκθέσεις αξιολόγησης στα συνδικαλιστικά τους όργανα.

    Η πλήρης αδυναμία ολοκλήρωσης μίας κυβερνητικής εξαγγελίας είναι αδιανόητη: Μετά και το τρίτο τελεσίγραφο – 31 Μαρτίου, 30 Ιουνίου, 8 Αυγούστου – η κυβέρνηση τώρα σκέφτεται να εισάγει νομοθετική ρύθμιση-τροποποίηση, προκειμένου να κάμψει τις αντιδράσεις.

    Σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχουν διαρρεύσει προσώρας, φαίνεται να προβλέπεται ακόμα και μισθολογικό bonus στους συμμετέχοντες.

    Με βάση τις υπάρχουσες ρυθμίσεις, τόσο οι προαγωγές, όσο και οι επιλογές προϊσταμένων, αλλά και η κινητικότητα και το μισθολόγιο, είναι άπαντα συνδεδεμένα με την αξιολόγηση. Όσο αυτή δεν επιτυγχάνεται, είναι πιθανό να υπάρξουν εξελίξεις ντόμινο, για αυτούς τους διασυνδεδεμένους θεσμούς.

    Ευρωπαϊκός μηχανισμός αξιολόγησης

    Είναι δεδομένο πως τα χαρακτηριστικά του θεσμού, που τίθενται από την αντιπολίτευση ως ζητούμενα, πρέπει οπωσδήποτε να περιλαμβάνονται σε έναν ευρωπαϊκό, προοδευτικό και σύγχρονο μηχανισμό αξιολόγησης: σύνδεση με την απόδοση, αυτοαξιολόγηση, μόνιμος μηχανισμός κινητικότητας, επιβράβευση, ατομικό πλάνο ανάπτυξης.

    Φρονώ, όμως, πως εκείνο το σημείο, το οποίο δεν έχει αναδειχθεί, αλλά ακουμπά απόλυτα τη λαϊκή βούληση, θα ήταν το πρόταγμα της αξιολόγησης και από τον πολίτη.

    Να υφίσταται, δηλαδή, η πρόβλεψη για έναν μηχανισμό, σύμφωνα με τον οποίο θα δίνεται η δυνατότητα και στον πολίτη να αξιολογήσει τον δημόσιο υπάλληλο. Και εάν ο υπάλληλος αυτός δεν έρχεται σε επαφή με κοινό, να μπορεί ο πολίτης να αξιολογήσει την Υπηρεσία συνολικά.

    Όσα προβλήματα κι αν έχει, ο θεσμός πρέπει να προχωρήσει. Δημόσιο που λειτουργεί σωστά είναι μονάχα το Δημόσιο που αξιολογείται.

    Και όσο για τους κυβερνώντες, αφού έστρωσαν το χαλί των υποτιθέμενων απολύσεων, ας κοιμηθούν τώρα στο πάτωμα.

    Γράφει η Δικηγόρος Σοφία Χ. Νικολάου www.sofianikolaou.com

     



    ΣΧΟΛΙΑ